Neden NAZİLLİ ?

http://eab.ege.edu.tr/pdf/7_2/C7-S2-M16.pdf

Sayın Yard.Doç.Dr Hulusi Doğan , yukarıdaki linkte paylaştığı makalesinde Sümerbank Nazilli Basma Kombinasının neden başka yere değilde Nazilli'ye yapıldığını Kömür ve su kaynaklarına yakınlık,bölgedeki pamuk yetiştiriciliği,Pamuk araştırma enstitüsünün olması ve yukarıda paylaştığım kısmıyla Celal Bayar faktörü gibi çeşitli makul sebeplere dayandırılarak açıklamış bunlar da elbette önemli faktörler ama benimde bunlara ilave edeceğim başka daha önemli bir faktör var.

DEMİRCİ EFE FAKTÖRÜ.

Kuvva-i milliye Demirci Mehmet efe tarafından Nazilli'de kurulmuştur.
Demirci Efe,Kuvva-i milliyeye 20.000 nefer toplamayı başarmış,topladığı bu gücü disiplin ve başarıyla yönetmiştir.

Ege bölgesindeki tüm Türk ordusunun baş komutanı Demirci Efe'ydi (Asker yada milis hepsi dahil,Yörük Ali efe de Demirci efenin komutasında Aydın alayı komutanıydı.)Ankaradan komutayı almak için Nazilliye gönderilen Yüzbaşı Refet,bir kurmay gibi efenin emrinde çalışmayı uygun görmüş,belkide komutayı alacak gücü kendisinde bulamalıştı.



Ankara Her iki ihtimali de değerlendirmiş, mutlaka komutayı al, diye emir vermek, anlamsız olacağı düşüncesinde birleşmek zorunda kalmıştı.20.000 kişilik orduyu Demirci Mehmet Efe topladığına göre bunda israr etmemekte haklıydılar.Nitekim Ankara hükümeti efeyi sonraları,Düzce ve Konya isyanlarının bastırılmasında kullandı...

Atatürkle telgraf diyalogları

Demirci Mehmet Efe'nin, -Konya'da Delibaş isyanını bastırmak üzere Albay Şefik (Aker) Bey'le beraber isyan bölgesine hareketini bildiren- Atatürk'e telgrafı:

"Yüce emrinizi saygı ile aldım. Şükranlarımı arz ederim. Bütün mücahit arkadaşlarım ellerinizden öperler. Millî maksatlar için çalışan mücahitlerin önderi, en sadık hizmet edeni olduğumu teyiden arz ederim."

Atatürk'ün, Demirci Mehmet Efe'nin 15 Ekim 1920 tarihli telgrafına cevabı:

"Hissiyatınıza teşekkür ve milletimizin birliğini amaç edinen bugünkü vatanî çalışmalarınızda başarılar diler, bütün arkadaşlara selâm ederim."

İsyanların bastırılmasından sonra Atatürk'ün Teşekkür telgrafı

AYDIN VE HAVALİSİ KUVAYI MİLLİYE UMUM KUMANDANI DEMİRCİ MEHMET EFE KARDEŞİME

Aydın'ın doğru, özlü ve fedakar evlatları Bolu ve Düzce Havalisinde Memleketimizi gavurların esaretine düşürmeye çalışan hainleri pek kahramanca ve fedakarca bastırdılar. Vatanımıza büyük hizmetler ifa ettiler. Allah iki cihanda aziz etsin kendilerine ve umum kumandanları olan zat-ı alinize Büyük Millet Meclisinin kalbi ve samimi teşakküratını taktim eder gözlerinizden öperim. Kardeşim efendim.

ANKARA 11 HAZİRAN 1920 BÜYÜK MİLLET MECLİSİ VEKİLİ
MUSTAFA KEMAL.


Demirci Mehmet Efe ve Çerkes Ethem Nazilli'de,diğer efelerle.

Sert ve acımasız olması,kendisini başarıya götürmesi kadar,düşmanlarının sayısınıda arttırdı,Gücünü kaybettiği takdirde kendisine yapılacak saldırılardan çekindiği için,Atatürk'ün düzenli orduya geçiş teklifini kolay kabullenemedi. Bu konu ve Çerkes Ethemle görüşmesi gözden düşmesine sebep oldu.....

Celal Bayar gibi sonradan cumhurbaşkanlığı makamına gelen önemli bir devlet adamının,Demirci Efenin elinden,Nazilli'nin ileri gelenleri sayesinde canını zor kurtardığı, kötü anılar yaşadığı bir yere fabrika yapılmasını önermesi ve Atatürk'ün Celal Bayarın önerisini hemen kabul etmesi bu kadar kolaymıdır.

Ülkemizde,kömürü,suyu,denize, limanlara yakın ulaşımı daha kolay,pamuk yetiştiren,Aydın,Denizli,Söke,İzmir gibi daha nüfuzlu başka yerler yokmuydu?

O zaman Nazilli kaç kişinin yaşadığı bir kasabaydı?

Bugün Sümerbank arazisini oluşturan arazinin o zamanlar bataklık ve sıtma yuvası olması gibi dezavantajlara rağmen neden Atatürk özellikle Nazilli'yi seçmişti?

Kurtuluş savaşını kazanan ordunun çekirdeğini oluşturan,Kuvvay-ı Milliyenin kurulmasında ve sonraki isyanların bastırılmasındaki Demirci Mehmet Efenin ve Nazilli halkının katkılarını unutmak olurmuydu?Atatürk ,bu hizmetlerinin farkında değilmiydi? Mükafat olarak Sümerbank Basma Fabrikasının Nazilli de açılmasına karar vermiş,en azından başka seçenekleride değerlendirirken kendisine her zaman güvenen ve destek olan Nazilli halkına olan vefa borcunu düşünmüş olamazmıydı?

Buna delil olarak,Atatürkün 1937 yılında bizzat Nazilli'ye gelerek Sümerbank Basma Fabrikasının açılışını yaptığı törene özellikle Demirci Mehmet efeyi şeref konuğu olarak davet etmesini gösterebiliriz.

Efeler Nazilli Sümerbank Basma Kombinasının açılış töreninde

Bu bilgileri kızımın üniversite bitirme tezi için yaptığımız araştırma sırasında,O zaman Nazilli efeler derneğinde bize çok yardımcı olan,Demirciefe'nin şimdi rahmete kavuştuğunu duyduğumuz eski bir kızanından almıştık.(hatırladığım kadarıyla adı Ali efe olan yaşlı bir amcaydı) bu bilgilerden vardığımız sonuca göre , Atatürk'ün fabrikanın yapılacağı
yerin neresi olacağına karar vermesinde ,Kuvva-ı milliye , Demirci Mehmet Efe ve Nazilli'nin katkıları belkide en önemli faktördür.

Bu düşüncemi 24 mart 2007 tarihinde aşağıdaki linkte adresi olan www.zeybekler.net forumunda paylaşmıştım.Bu mesajıma ve konuyla ilgili diğer mesajlarıma buradan ulaşabilirsiniz.

http://www.zeybekler.net/forum/index.php?topic=638.20

http://www.zeybekler.net/forum/index.php?topic=638.40#quickreply




Yukarıdaki fotoğraf Nazilli Sümerbank fabrikasının açılış töreninden bu fotoğrafta Demirci Mehmet efe'ye benzettiğim kişiyi Demirci efe'nin fotoğrafıyla yanyana getirdim.Kişisel düşüncem Demirci efe olduğu yönünde.
Giyim konusu kimseyi yanıltmasın,Efe ve ailesi modern giyinmeyi bilen ve seven bir aileydi.Bu şahsın Atatürk'ün maiyetinden biri olma ihtimalini de düşünerek,Atamızın başka başka yerlerde çekilen pek çok fotoğrafını inceledim. Diğer yurt gezisi fotoğraflarında raslamamış olmam bu kanaatimi güçlendirdiği için paylaşıyorum.

İlhan ÖDEN

Not: İşgal ordularına karşı,Ege Ordusu genel komutanı olarak başarıyla mücadele eden hemşehrimiz Demirci Mehmet Efeyi yeterince tanıyor ve anıyormuyuz? Demirci Efenin kontrolundeki güçten çekinen Ankara hükümetinin onu pasifize etmek için uyguladığı gizli yöntemler,Denizli olayları ve Celal Bayar'la olan husumetlerine dayanarak ve özellikle 1960 sonrası Celal Bayar cizgisindeki politikacılar tarafından Demirci Efeyi gözden düşürme,karalama ve unutturma çabalarına karşı Nazili'li hemşehrilerine Demirci Efeyi savunma ve unutturmama yönünden bir görev düşmüyormu?

İnternette,yazılı basında hiçbir tarihi belgeye dayanmayan yalan yanlış hakarete varan ölçüde ağır yazılar yazan ahlak yoksunu yazarlara karşı susup oturacakmıyız?

Yukarıda paylaştığım bilgiler Atatürk'ün "Büyük Nutuk" da bizzat yazdıklarından alıtıdır. Belgelidir.

Fotoğrafı Facebook Nazilli Sayfasından aldım teşekkür ederim.

2008 yılından beri bu heykelin dikilmesi gerektiği konusunda bloğumda ve fırsat bulduğum her platformda yazıyor ve söylüyorum.Umarım küçük de olsa katkım olmuştur.Seslerimize kulak verenlere ve bu anıtın yapılması için katkısı olan herkese teşekkürler ve saygılar sunarım. Demirciefe Nazilli - Nazilli de Demirciefe demektir.Her nekadar tarih yazanlar gölge etsede Demirciefe Kuvva-i milliyenin kurucusu ve komutanıdır.Nazillinin gururudur.