Başka başlıklarda Nazilli Basma Fabrikasını anlatırken kreş konusuna da zaman zaman değinmiştim. Fakat kreş konusu Sümerbank’ anlatırken üç-beş kelimeyle geçiştirilecek kadar basit bir konu değil. Onun için elime de güzel fotoğraflar geçmişken bu yazımda sizlere Nazilli Sümerbank kreşini anlatmaya çalışacağım. (Fotoğraflar için Neşe İyigör Arslan hanıma çok teşekkür ederim)
NAZİLLİ BASMA FABRİKASI ÇOCUK YUVASIAnnem ,evlendikten sonra fabrika da çalışmadığı için ben hiç kreşte kalmadım ama 1-2 günlüğüne de olsa kreşte kalmayı çok isterdim.”İlhan,kreşte kalmamış bize neyi anlatacak” dediğinizi duyar gibiyim.Ben kreşte kalmadım ama arkadaşlarımdan bazıları,amcam, ablamın, arkadaşlarımın çocukları yuvada kaldılar.Anneannem kreşte çalışmış.. Belki benden daha iyi anlatacak kişiler de vardır ama bu konuyu bilmeyenlere benim anlatacaklarım bile fazlasıyla yetecektir bundan eminim..
NAZİLLİ BASMA FABRİKASI ÇOCUK YUVASI Nazilli Sümerbanklılar kreş kelimesini pek kullanmazdı. Bizim için orası çocuk yuvası hatta sadece "yuva" idi. Annesi fabrikada çalışan çocuklar fabrikanın yuvasında kalırlardı. Sümerbank bünyesindeki başka fabrikalarda da benzer yuvalar vardı ama Sümerbank dışındaki işyerlerinde böyle yuvalar olduğunu sanmıyorum.
Büyüklerimden duyduğuma göre fabrikanın ilk çocuk yuvası, Sümer ilkokulunda açılmış, sonra, fabrika nizamiye kapısının sol tarafında, sonradan personel servisi olarak kullanılan uzun binaya geçilmiş daha sonra da fabrika içine Kreş binasının yapılmasıyla hizmete kendi binasında devam edilmiş. Bu binanın yapıldığı dönemi hatırlamıyorum fakat kreş çocuklarının oynadığı oyun parkındaki dönen zincirli salıncağın, Misafirhane önündeki boş alanda durduğu aklımda kalmış. Sonradan bu oyuncaklar yeni kreş binasının fabrika alanı içindeki bahçesine taşındı.Sanırım bu kadar yuva tarihi açıklaması yeterli ,şimdi birazda Sümerbank yuvalarının benzer kreşlerde olmayan asıl özellikleri anlatayım.
Büyüklerimden duyduğuma göre fabrikanın ilk çocuk yuvası, Sümer ilkokulunda açılmış, sonra, fabrika nizamiye kapısının sol tarafında, sonradan personel servisi olarak kullanılan uzun binaya geçilmiş daha sonra da fabrika içine Kreş binasının yapılmasıyla hizmete kendi binasında devam edilmiş. Bu binanın yapıldığı dönemi hatırlamıyorum fakat kreş çocuklarının oynadığı oyun parkındaki dönen zincirli salıncağın, Misafirhane önündeki boş alanda durduğu aklımda kalmış. Sonradan bu oyuncaklar yeni kreş binasının fabrika alanı içindeki bahçesine taşındı.Sanırım bu kadar yuva tarihi açıklaması yeterli ,şimdi birazda Sümerbank yuvalarının benzer kreşlerde olmayan asıl özellikleri anlatayım.
FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
YUVA ÇOCUKLARI BİR GÖSTERİDE
Neşe İyigör Arslan sahnede gösterisini yapıyor.En önemli özelliklerden biri çocukların yuvaya kabul yaş sınırının olmamasıydı. Doğumdan sonraki yasal 3 aylık doğum iznini kullanan anne, işbaşı yaptığında bebeği hemen yuvaya kabul ediliyordu. 3 aylık bebekler okul çağına kadar yuvada kalabiliyor hatta bazı özel durumlarda okul çağındaki çocukların bile ailesi soruna çözüm buluncaya kadar yuvada kalmasına izin veriliyordu.
Bebeği yuvada kalan anneler mesai saatleri içinde 2 kere bebeklerini emzirmek için yuvaya geliyor bunun dışında çocukların her türlü bakımı Sümerbank'ın kadrolu çocuk bakıcıları tarafından yapılıyordu.
Emzirme dönemini geçmiş daha büyük çocuklara, yuvada kaldıkları saatlerde kahvaltı, süt, meyve suyu gibi gıdalar Sümerbank tarafından bedelsiz veriliyor ayrıca kreşte kalan çocuklara fabrika yemekhanesinden ücretsiz yemek de veriliyordu.
Bebeği yuvada kalan anneler mesai saatleri içinde 2 kere bebeklerini emzirmek için yuvaya geliyor bunun dışında çocukların her türlü bakımı Sümerbank'ın kadrolu çocuk bakıcıları tarafından yapılıyordu.
Emzirme dönemini geçmiş daha büyük çocuklara, yuvada kaldıkları saatlerde kahvaltı, süt, meyve suyu gibi gıdalar Sümerbank tarafından bedelsiz veriliyor ayrıca kreşte kalan çocuklara fabrika yemekhanesinden ücretsiz yemek de veriliyordu.
FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
ÇOCUKLAR YUVA DOKTORU,HEMŞİRE VE BAKICILARLA BİRLİKTEYuvada herhangi bir sağlık problemini önlemek için sürekli kadrolu kreş doktoru ve hemşirelerden oluşan bir sağlık ekibi bulunuyordu. Kreş çocuklarına olanaklar ölçüsünde her türlü ilaç ve tedavi ücretsiz sağlanıyor. Gerekli durumlarda fabrika hastanesine sevk ediliyordu. Koruyucu aşılama yine Sümerbank tarafından kreşte ve lojmanlarda kalan tüm çocuklara ücretsiz uygulanıyordu.
Küçük çocukların altlarına bağlanan bezler,giydikleri pijamalar bile Sümerbank tarafından ücretsiz veriliyor, gerekli temizlik işleri kadrolu çocuk bakıcıları tarafından yapılıyor. Çocukların düzenli uyumaları yine bakıcılar tarafından sağlanıyordu.
Küçük çocukların altlarına bağlanan bezler,giydikleri pijamalar bile Sümerbank tarafından ücretsiz veriliyor, gerekli temizlik işleri kadrolu çocuk bakıcıları tarafından yapılıyor. Çocukların düzenli uyumaları yine bakıcılar tarafından sağlanıyordu.
FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
YUVA ÇOCUKLARINDAN OLUŞTURULMUŞ KORO
Çocuklar yuva öğretmenleri gözetiminde oyun saatlerinde içeride veya bahçede düzenli oyun oynayabiliyor yine öğretmenler tarafından okul öncesi eğitim veriliyordu. 23 Nisan gibi resmi bayramlara Sümerbank çocuk yuvası olarak iştirak ediliyor. Öğretmenler nezaretinde çocuklar tarafından bu özel günlere yönelik şiir ve küçük piyesler gibi etkinlikler düzenleniyordu.FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
ÇOCUK YUVASININ HAZIRLADIĞI BİR TEMSİL
NAZİLLİ SÜMERBANK ÇOCUK YUVASI 23 NİSAN BAYRAMINDABu hizmetler için çalışanlardan hiçbir ücret talep edilmiyor. Tüm giderler Sümerbank tarafından karşılanıp üretim maliyetine yansıtılıyordu.
FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
Günümüzde çalışan annelere ücretle bile olsa böyle hizmet veren özel çocuk yuvaları var mı? Bildiğim kadarıyla belli bir yaş sonrası çocuk kabul eden bünyesinde sağlık personeli, doktor bulundurmayan kreşler var.FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
VİLDAN HEMŞİRE- DOKTOR FUAT KÖSEOĞLU VE EŞİ-ZEHRA HEMŞİREVerdikleri hizmet karşılığında annelerin neredeyse kazançlarının yarısından fazlasını bu kurumlar ya da özel bakıcılar alıyorlar. Üstelik annenin çocuğunu istediği zaman görebilme şansı da yok.
FOTOĞRAFLARI BÜYÜK GÖRMEK İÇİN ÜZERİNE TIKLAYIN
NAZİLLİ SÜMERBANK MÜDÜRÜ REMZİ YÜCEBAŞ ÇOCUK YUVASINDA.Sümerbank'ı çağdışı olmakla suçlayanlara soruyorum. Bundan 50 yıl önce anneler ve çocukları ayırmadan istedikleri zaman birbirlerini görebilecek şekilde hizmet veren böyle sosyal fabrikalar mı çağdışı?
Yoksa bunu idrak edemeyen ve her şeyi para olarak gören, çalışanları,köle veya makine gibi kullanan liboşlar mı çağdışı?
Sümerbank onların zihniyeti gibi "her şeyi paraya dönüştüren" bir kurum olsaydı şimdi Türkiye’nin en, dünyanın sayılı zengin şirketlerinden biri olurdu.
Ama herhalde kapandıktan 10 yıl sonra bile hakkında böyle güzel şeyler yazılan, kurucularına hayır duaları yapılan bir kurum olamazdı.
Sümerbankların bu yönlerini bilmeyip,Nazilli basma fabrikasını sadece "bez" dokuyan sıradan bir fabrika zanneden ve her şeyi babalar gibi satmayı meziyet belleyenler..
İzlemeye ve şaşırmaya devam edin.
İlhan ÖDEN
Yoksa bunu idrak edemeyen ve her şeyi para olarak gören, çalışanları,köle veya makine gibi kullanan liboşlar mı çağdışı?
Sümerbank onların zihniyeti gibi "her şeyi paraya dönüştüren" bir kurum olsaydı şimdi Türkiye’nin en, dünyanın sayılı zengin şirketlerinden biri olurdu.
Ama herhalde kapandıktan 10 yıl sonra bile hakkında böyle güzel şeyler yazılan, kurucularına hayır duaları yapılan bir kurum olamazdı.
Sümerbankların bu yönlerini bilmeyip,Nazilli basma fabrikasını sadece "bez" dokuyan sıradan bir fabrika zanneden ve her şeyi babalar gibi satmayı meziyet belleyenler..
İzlemeye ve şaşırmaya devam edin.
İlhan ÖDEN
Aylin Talu
YanıtlaSilKreş resimlerindeki müsamerenin olduğu gün ben de seyirciler arasındaydım.Çocukları o müsamereye hazırlayan,şarkıları,şiirleri ve rontları öğreten annem hemşire Zehra Talu ve Nazilli Kız Enstitüsü Kreş Öğretmenliği Bölümünden genç bir öğretmendi.Annem kreşe atanınca Sümerbank onu İzmir-Karşıyakadaki çocuk yuvasına çocuk psikolojisi üzerine 3 ay staja göndermişti ve döndükten kısa bir süre sonra da çocuklar bu müsamere için hazırlanmaya başlandı.Çok başarılı oldular.Resimlerde Kreş Doktoru Fuat Köseoğlu,eşi,annem ve diğer emeği geçenler bulunmakta.Çok etkilendim,ben de o zamanlar ilkokula başladığım için artık kreşte değildim ama çok sık ziyarete gider çocuklarla oynardım.O resimdeki çocukları çok iyi hatırlıyorum.Allah sizden razı olsun beni çok eski anılara götürdünüz.Annem bütün çalışanları çok iyi tanır,isimleriyle anardı.Artık hayatta olmayan tüm Sümerbanklılara rahmet diliyorum.Teşekkür ederim.
İlhan ÖDEN
Teşekkür ederim Aylin hanım. O çocuklar şimdi anne baba oldular,hatta bazıları büyük anne ,büyükbaba bile oldu.Maalesef yıllar çabuk geçiyor giderek eksiliyoruz.Biz şimdilik kalanlar, bizden önce gidenleri hürmet ve minnetle anıyoruz.Onları unutmayacak elimizden geldiğince yeni nesillere anlatacağız. Dualarımız hep onlara olacak.
Sümerbank mı çağdışıymış bunca hizmete karşı sadece yazınıuzdan okuduğum bilgilere dayanarak söylüyorum nerede böyle burnunun dibinde kreş günde 2 kez çocuğunu gör üstelik te bedava .Varsa sümerbank gibi şartlar sağlayan böyle kuruluşlar hemen orada çalışmak isterim ben.Bakıcıya kreşe ödediğim paraların haddi hesabı yok üstelik yaşadığım stres gerginlik te çabası.Baksana tüm sosyal tesisleri varmış ne imkanlar ne imkanlar vermişler insanlara şimdi bu imkanlar holdinglerde bile yok .Buz gibi camdan binalar 3. cül ilişkiler ,yarına bile işe geleceğin meçhul olan pamuk ipliğindeki hayatlar daha neler neler.Sümerbank Nazilli için çok çok önemli bir kuruluşmuş.Komşu teyzem derki sümerbankta çalışan oldumu hayatı garanti altında idi der.Sümerbank basmalarını bende hatırlıyorum çok güzel çiçekli çiçekli basmalardı.Annem bize pijama gecelik vs dikerdi bazen beraber giderdik düzenli sessiz resmi giyimli beyler vardı basmayı ölçüp keserlerdi.Eskilere götürdünüz beni
YanıtlaSilFATOŞ
Kreş Sümerbankın çalışanlarına sunduğu kolaylıklardan sadece bir tanesi üstelik Nazilli ile sınırlı değiltüm Sümerbank kreşleri aynı hizmeti veriyordu.
YanıtlaSilİlhan bey,tekrar teşekkürler. Bu yazıları okuyan bizler ve bizim gibi görenler Sümerbank'ın ne olduğunu çok iyi biliyoruz. Ama bunu bir türlü anlamayanlara ya da daha doğrusu anlamak istemeyenlere nasıl anlatacağız? Sümerbank'ı tanımlayan bütün bu özelliklerin yarısını taşıyan başka hangi kuruluş var ki? Göstersinler bizlere biz de bırakalım Sümerbank demeyi. Selamlar.
YanıtlaSilNihal Erbakan
Düşünsenize hem doğan çocuğa 6 yıl masrafsız bakıyor, üstüne çocuğu olduğu için toplu iş sözleşmelerinde her çocuk için ayrı "çocuk parası" olarak ilave zam veriyor.
YanıtlaSilİlhan ağabey, anlattıklarınız bir "rüya ülkesi"ni anlatıyor sanki. Bugün rüya gibi gelen sosyal devlet uygulamalarının bir zamanlar gerçek olduğunu görmek, insana umut aşılıyor. Umarım sizin başlattığınız bu Sümerbank hareketi, ilham kaynağı olur da yeni Sümerbanklar açılır yeniden.
YanıtlaSilKeşke olabilse.Vatandaş o zaman devletin ne olduğunu,bir bölgeye nasıl yaşam kaynağı olabildiğini görse.
YanıtlaSil