Sümerbank çalışanlarına değer veren ve onlara yasalar çerçevesinde her türlü hakkı sağlayan bir kuruluştu.Giriş sınavını kazanan işçi,fabrika giriş işlemlerine başlamadan önce işçi sendikasına kaydını yaptırır,sonra fabrika işlemleri ve sigorta girişleri yapılırdı. Çalışanlarına toplu sözleşme ile belli bir standardın üstünde maaş verir, lojman,yakıt,ulaşım,sosyal tesislerden yararlanma, kreş ve sağlık hizmetleri verirdi. Sümerbank çalışanı ya da yakını olmak kişiye imtiyaz sağlar yurdun hemen her bölgesindeki Sümerbank'a ait fabrika,mağaza veya iştiraklerin sosyal imkanlarından makul ücretlerle yararlanma imkanını da beraberinde getirirdi. Bu hizmetlerden başka kamu kuruluş mensupları da aynı şartlarda yararlanırdı. Çoğu zaman tayini çıkmış öğretmen,öğrenci, subay ya da polis bir süreliğine Sümerbanka sığınırdı. Toplu sözleşmelerde en küçük detaylara bile önem verilir,her hakka riayet edilir,personelin kullandığı havlu ve sabun bile adet olarak yer alır her koşulda temin ve teslim edilirdi. Deniz kıyısı veya yüksek bölgelerde kurulan kamplarda personele tatil imkanı sağlanırdı. Herhangi bir nedenle ani ölüm sebebiyle kaybedilen personelin, çalışabilecek durumdaki eşi ya da çocuğu derhal işe alınıp ailenin sıkıntıya düşmesi,dağılması engellenir,sahip çıkılırdı. Çalışanların veya çocuklarının düğünlerinde, doğumlarında, ölümlerde, imkanların elverdiği ölçüde her türlü kolaylık ve toplu sözleşmeden kaynaklanan yardımlar yapılır,izinler verilirdi. İşletme bünyesinde kurulan kooperatif veya yardımlaşma sandıklarından kredili maddi yardım yapılırdı. Bunlar zamanımızdan 70-75 yıl öncesinde Sümerbankın çalışanlarına sağladığı imkanlardı. Fabrika da,memur da,işçi de,ürünleri uygun fiyata satın alınan üretici de, fabrikaların imalatından uygun fiyata mal alan vatandaş ta ,askerini,polisini,memurunu,öğrencisini kaliteli ucuz mallarla giydiren devlet de kazanırdı.
Bu model yok edilmeliydi, öyle ki kimse Sümerbank personelini örnek göstermemeli çağdaş çalışma haklarını talep etmemeliydi. Fabrikaların zarar etmesi mazeret değil asıl mazeret buydu.
Liberal ekonomiye sendikasız, asgari ücretle çalışan,hiçbir güvencesi olmayan, sigortasız, tazminatsız çalışacak köle gibi elemanlar gerekiyordu. Sümerbank ve benzeri iyi örnekler ortadan kaldırılmalıydı ki.Yeni işe girecekler oradaki hakları talep etmesin. Kuzu gibi çalışsın akıllarına sendika ve sigorta gibi kötü şeyler gelmesin.
İlhan ÖDEN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder