ARMÜR

 

Armür: dokuma tezgahlarında, çözgü ipliklerinin bağlı olduğu çerçeveleri, ayarlanan düzen içerisinde hareket ettirerek kumaş üzerinde üretim boyunca aynı geometrik desenleri oluşturan mekanizmaya denir. Armürün tamburu üzerine silindirik delikli kart takılır (desen kartonu) tambur döndükçe deliklere düşen iğneler, kolları, kollar da, çözgü ipliklerinin geçtiği çerçeveleri harekete geçirir, istenen örgüyü oluştururdu. Karatka Northtrop (Armürlü) Rus tezgahlarında ise aynı iş, zincirle bağlanan ahşap desen kartonu üzerindeki deliklere tırnaklar çakılarak yapılırdı.

Bilgisayar öncesi dönemin otomasyon parçaları böyle basit ama işlevsel şeylerdi. Bunlara 19. yüzyılın bir çeşit ilkel kodlama, basit bilgisayar kontrol sistemi diyebiliriz.

Bu teknik konuları sıradan işçiler bilmez. Bazen bilgisayarlar saçmalamaya, yapmaması gereken şeyler yapmaya başlar, anlayanlar "virüs girmiş derler" gerekeni yaparlar. Yukarıda yazdığım sistemler de bazen saçmalamaya, hatalı dokuma yapmaya başlardı. Tezgahı durdurur armürü kontrol ederdik. Bazen küçük bir pamuk, bazen bir iplik parçası, bazen de bir süpürge teli... Bizim virüsümüz de bunlardı. Bazı kişiler vardır 25 sene çalışır, 25 yıl aynı işi yapar başka bir şey öğrenmeden, kendinden bir şeyler katmadan emekli olur gider. Biz çok şükür o kişilerden olmadık, işimizi hakkıyla yapmak için ne görev verilirse, hep daha iyi yapmak, aldığımız paranın hakkını vermek için, öğrenme çabasında olduk, emek verdik, kafa yorduk. Hala çalışmaya devam ediyoruz. Sevgiyle kalın. İlhan Öden

Kısaca İLHAN ÖDEN

 Adım ilhan Öden, Nazilli Sümerbank fabrikasında çalışmak üzere gelen, Bulgaristan göçmeni bir baba ile Yunanistan'ın İstanköy adasından  gelen bir annenin 2. çocukları olarak 1958 yılında Sümerbank lojmanlarında dünyaya geldim.  Giriş sınavını kazanarak girdiğim, o zamanki adıyla Nazilli Endüstri Meslek Lisesi olan okulumuzun 1974-75 mezunuyum.  Başarılı bir öğrenciydim.  Okulumuzun futbol ve voleybol takımlarında yer aldım. Tesviye bölümü mezunuyum.  Üniversite sınavında İDMMA Işık Mühendislik okulunu kazandım, fakat dönemin siyasi problemleri yüzünden mezun olmadan ayrılmak zorunda kaldım. 

Askerlik dönüşü Nazilli Sümerbank basma fabrikasına yapılan sınavı 1. sırada kazanarak girdim. Dokuma makina bakım, Enerji Santrali, Teknik kontrol ve İşletme muhasebesi servislerinde çalıştım.  Fabrikamızın kapatılma sürecinde emekliliği hak ettiğim 2001 yılı başında başka şehirlerde çalışmak istemediğim için henüz 42 yaşındayken emekli oldum.

Sümerbank, çalışanlarına ve ailelerine değer veren, yasalara bağlı, üzerine düşen görevleri fazlasıyla yapan bir kurumdu. 

Bugün sahip olduğum ne varsa hepsini Sümerbank'a borçluyum, ödemek için 2005 yılından itibaren amatör olarak ama akademisyen titizliğiyle çalışıyorum. Ailemden öğrendiklerime, çocukluk dönemimde yaşadıklarım, çalışma hayatımda öğrendiklerim, Sümerspor ve fabrika alanı içindeki sosyal alanlarda gördüklerimi ekleyince, bu konuda büyük bir birikime sahip olduğumu fark ettim. Önce bilgilerimi paylaşabileceğim bir blok sayfası oluşturdum, sosyal medya hesapları açtım, yönetiyorum. Sümerbank'a dair ne varsa toplayıp, arşiv oluşturuyorum. Nazilli Sümerbanklılar derneğinin kurucu başkanıyım.  Bu güne kadar Büşra Bigat, Şenol Sırma ve Hasan Doğan olmak üzere üç doktora tezine kaynak oldum, arşiv desteği verdim. Üniversite ve lise seviyesinde  onlarca ödeve yardım ettim. Söyleşi ve konferanslarda konuşmacı olarak yer aldım. Fabrikamız kapatılalı 25 yıla yakın zaman geçmesine rağmen Nazilli gündeminden düşürmedim.  Yaşamımın sonuna kadar karşılık beklemeden çalışmalarıma devam edeceğim.  İlhan Öden